هزینه های قابل قبول مالیاتی : مالیات یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین سرمایه برای هر کشوری است. تمامی فعالین اقتصادی موظفند در در قبال جامعه‌ای که در آن زندگی کرده و خدمات عمومی که دریافت می‌کنند مبلغی را به عنوان مالیات به دولت‌ها پرداخت کنند. این مالیات بر اساس درآمد خالص مؤدی در دوره مالیاتی محاسبه می‌شود. اما برای محاسبه عادلانه درآمد خالص، علاوه بر مبالغ کسب شده، باید مبالغ خرج شده مؤدی را نیز به حساب آورد.
در این مقاله از وال بیل قصد داریم در مورد یکی از مهم‌ترین مباحث مالیاتی، یعنی هزینه های قابل قبول مالیاتی با شما صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست؟
با کمی تأمل و بررسی در قانون مالیات‌های مستقیم به این نتیجه می‌رسیم که حتی کوچک‌ترین بنگاه‌های اقتصادی نیز برای تحصیلات درآمد، نیازمند صرف هزینه می‌باشند. به بیانی دیگر، پرداخت هزینه برای کلیه فعالیت‌های اقتصادی امری مهم و اساسی بوده و در این میان فعالان اقتصادی که خواهان سودهای سرشار و فراوان هستند، می‌بایست هزینه‌های بیشتری را نیز متحمل شوند به همین منظور قانون گذار برای آگاهی بیشتر مودیان از هزینه‌های مورد قبول سازمان امور مالیاتی، فصل دوم از باب چهارم قانون مالیات‌ها را به هزینه‌های قابل قبول اختصاص داده است.
بر اساس مفاد مذکور در متن قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی واحدهای اقتصادی و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، برای تحصیل درآمد نیازمند صرف هزینه هستند. به عبارتی دیگر هر کسب‌وکاری در ماه یا سال هزینه‌هایی را صرف می‌کند تا بتواند در نتیحه آن‌ها به درآمد برسد. هزینه‌هایی از قبیل پرداخت اجاره‌بها، پرداخت حقوق، خرید مواد اولیه و غیره، همگی جزو هزینه‌های واحدهای اقتصادی مختلف به شمار می‌روند.
سازمان امور مالیاتی برای محاسبه صحیح و عادلانه میزان مالیات، در کنار درامدهای حاصله، میزان هزینه‌های صرف شده توسط مؤدی در آن بازه زمانی را هم در نظر می‌گیرد. به عنوان مثل یک فروشگاه ساده لباس در یک بازه یک ماهه ممکن است 100 میلیون تومان فروش داشته باشد. اما نمی‌توان مالیات فروشنده را بر اساس این مبلغ در نظر گرفت، چرا که فروشنده مثلاً 50 میلیون تومان را صرف خرید اجناس و 10 میلیون تومان را صرف اجازه و هزینه‌های فروشگاه کرده است.
سازمان امور مالیاتی برای محاسبه این مورد هزینه‌های واحدهای اقتصادی را به هزینه های قابل قبول مالیاتی و هزینه‌های غیرقابل قبول تقسیم بندی کرده است. به عبارت دیگر هر هزینه‌ای که کسب‌وکارها می‌کنند الزاماً جزو هزینه‌هایی نیست که مورد قبول سازمان امور مالیاتی باشد.
در قانون مالیات‌های مستقیم تعاریف مشخصی برای هزینه‌های قابل قبول و غیر قابل قبول مالیاتی درج شده است:
- هزینه های قابل قبول مالیاتی: هزینه‌هایی هستند که در زمان رسیدگی به سندهای مالی توسط کارشناسان مالیاتی مورد قبول واقع شده و مبلغ آن‌ها از درآمد مؤدی کسر می‌شود.
- · هزینه‌های غیرقابل قبول: هزینه‌هایی هستند که مورد قبول کارشناس مالیاتی قرار نگرفته و درآمد خالص مؤدی مالیاتی کسر نمی‌شوند.
اما سؤال اینجاست که معیار تشخیص کارشناس مالیاتی از قابل قبول یا غیر قابل قبول بودن هزینه‌های مالیاتی چیست؟
کارشناس در واقع ضوابط ذکر شده در قانون مالیات‌های مستقیم را معیار تشخیص هزینه‌های مؤدی قرار می‌دهد. هرچند گاهی از اوقات. در برخی از موارد مبهم، نظر شخصی کارشناس هم می‌تواند در تشخیص او دخیل باشد. البته مودیان قانونمندی که اظهارنامه مالیاتی را داوطلبانه تسلیم می‌کنند شانس اعتراض و دادرسی مالیاتی را خواهند داشت.
ویژگی‌های هزینه های قابل قبول مالیاتی
اصلی‌ترین سوالی که در این زمینه وجود دارد این است که کدامیک از هزینه‌های مؤدی جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی قرار می‌گیرند؟
در ماده 147 قانون مالیات‌های مستقیم، به ویژگی‌ها و شرایطی که باعث تأیید یا عدم تأیید هزینه‌های مؤدی می‌شوند اشاره شده است. شرایط و ویژگی‌های هزینه های قابل قبول مالیاتی بر اساس ماده 147 قانون مالیات به صورت زیر است:
- هزینه مالیاتی باید در حدود متعارف متکی به مدارک باشد. به عبارت دیگر مؤدی باید بتواند با ارائه مدارک و اسناد مثبته وقوع هزینه را ثابت کند. صورتحساب‌ها، مدارک پرداخت و غیره اسناد مورد پذیرش هستند.
- هزینه باید منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوطه باشد. به عبارت دیگر هزینه صورت گرفته باید حتما مستقیماً مربوط به خود واحد اقتصادی بوده و در بازه زمانی همان سال مالی باشد که اظهارنامه ارسال شده.
- حد نصب‌های مقرر در باب هزینه‌ها باید رعایت شده باشند. به عبارت دیگر شرایط پذیرش هزینه‌ها توسط اداره مالیات، رعایت سقف تعیین شده برای آن است. هزینه‌های مازاد بر سقف تعیین شده مورد قبول اداره مالیات قرار نخواهد گرفت و از درآمد مؤدی کسر نخواهد شد.
- هزینه‌های مربوط به درآمدهای معاف از مالیاتی مورد قبول نیست. به عبارت دیگر هزینه‌هایی که برای کسب درآمدهای معاف از مالیات یا با مالیات صفر یا مالیات مقطوع خرج شده مورد پذیرش اداره مالیات قرار نگرفته از و مالیات اصلی مؤدی کسر نمی‌شود.
فهرست هزینه های قابل قبول مالیاتی
علاوه ماده 147، در ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم هم برخی از هزینه های قابل قبول مالیاتی ذکر شده‌اند. در زیر به فهرست کوتاهی از چند هزینه قابل قبول مالیاتی اصلی اشاره می‌کنیم:
- قیمت خرید کالای فروخته شده یا قیمت خرید مواد اولیه کالا و خدمات فروخته شده.
- هزینه استخدام کارکنان، متناسب با خدمات مورد ارائه توسط آنان بر اساس مقررات استخدامی موسسه. شامل:
الف) حقوق و مزایای مستمر اعم از نقدی و غیرنقدی
ب) مزایای غیرمستمر اعم از نقدی و غیر نقدی (شامل خواربار، پاداش، عیدی، اضافه کاری، هزینه سفر و غیره)
ج) هزینه‌های بهداشت و درمان و وجوه پرداختی بابت بیمه کارکنان
د) حقوق بازنشستگی، پایان خدمت، وظیفه، خسارت اخراج و بازخرید و غیره که مازاد بر مانده حساب ذخیره مربوطه هستند
ه) وجوه پرداخت شده به سازمان تأمین اجتماعی و 3 درصد از حقوق پرداختی سالانه بایت پس‌انداز کارکنان
و) معادل یک ماه آخرین حقوق و دستمزد و مابه‌التفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل که به منظور تأمین حقوق بازنشستگی و غیره ذخیره می‌شود
- کرایه یا اجاره‌بهای ملک یا مال‌الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و در غیر اینصورت، در حدود متعارف.
- اجاره‌بهای ماشین آلات و ادوات مربوطه، در صورتی که اجاری باشند
- مخارجی اعم از سوخت، برقریال روشنایی، آب، مخابرات و ارتباطات
- وجوه پرداخت شده بابت بیمه دارایی‌های موسسه
دقت داشته باشید که هزینه های قابل قبول مالیاتی ذکر شده در ماده 148 قانون مالیات‌های مستقیم، تنها در صورتی مورد قبول هستند که شرایط ماده 147 را داشته باشند.
جمع‌بندی
هزینه های قابل قبول مالیاتی، همانطور که در این مقاله به شرح آن پرداختیم، هزینه‌هایی هستند که در یک دوره مالیاتی توسط واحد اقتصادی صرف شده‌اند و مورد پذیرش سازمان امور مالیاتی هم قرار دارند. این هزینه‌ها از درآمد مؤدی در بازه مالیاتی مورد نظر کم شده و کالیات بر اساس درآمد خالص باقی‌مانده محاسبه می‌شود.
برای اینکه سازمان امور مالیاتی در محاسبه هزینه های قابل قبول مالیاتی شما اشتباه نکند، بهتر است اسناد و مدارک رسمی تمام وجوه پرداختی بابت هزینه‌ها را جمع‌آوری کرده و همراه با اظهارنامه مالیاتی خود ارسال کنید.
سؤالات متداول
· آیا امکان اعتراض به حکم سازمان مالیاتی وجود دارد؟
بله، در صورتی که داوطلبانه اظهارنامه مالیاتی را ارسال کرده باشید، می‌توانید بر اساس قواعد دادرسی مالیاتی به حکم مالیاتی صادر شده اعتراض کنید.
· هزینه‌های غیر قابل قبول مالیاتی کدامند؟
هزینه‌هایی که شرایط ماده‌های 147 و 148 قانون مالیات مستقیم را نداشته باشند مورد پذیرش سازمان امور مالیاتی قرار نخواهند گرفت.