مالیات شرکت ها : در ایران هم مانند همه کشورهای دیگر، شرکت‌ها موظف به پرداخت مالیات هستند. از سال گذشته و به ویژه در سال جاری، دولت جمهوری اسلامی سخت‌گیری‌های جدی در خصوص مالیات ستانی را در دستور کار قرار داده و مدت‌هاست گام‌های اولیه برای تصحیح نظام مالیاتی را برداشته است.
در شرایطی که دولت عملکرد دقیق‌تری در خصوص اخذ مالیات در پیش گرفته، توجه نکردن به قوانین مالیاتی می‌تواند هزینه‌های زیادی برای شرکت‌های متخلف داشته باشد. عدم پرداخت مالیات علاوه بر محروم کردن شما از برخی مزایا، می‌تواند منجر به جریمه و حتی در مواردی، پیگرد قانونی هم بشود.
در این مقاله از وال بیل قصد داریم به صورت خلاصه به شرح انواع مالیات شرکت ها بپردازیم. اگر شما یک شرکت خصوصی دارید، بهتر است در این مقاله همراه ما باشید.
معرفی انواع مالیات شرکت ها
بر اساس قوانین مالیاتی کشور، دولت می‌تواند دو نوع مالیات کلی را از اشخاص حقوقی (شرکت ها) دریافت کند که عبارتند از:
- مالیات‌های مستقیم
- مالیات‌های غیر مستقیم
در ادامه به توضیح هر یک از ان‌ها می‌پردازیم.
مالیات مستقیم چیست؟
مالیات مستقیم در واقع مالیاتی است که بر درآمدها و دارایی‌های مشخص و موجود شرکت ها بسته می‌شود. بر اساس قانون، تمامی اشخاص حقوقی موظف هستند بر اساس نرخ‌های تعیین شده رسمی، بابت تمام اموال خود مالیات پرداخت کنند.
مالیات های مستقیم به صورت کلی به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند:
- مالیات بر درآمد : تمامی درآمدهایی که حاصل از فعالیت‌های اقتصادی اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) هستند مشمول مالیات می‌شوند. طبیعتا مالیات بر درآمد هر واحد تجاری بسته به میزان درآمد متفاوت است. همچنین این نوع مالیات شرکت ها بر اساس درآمدهای خالص و مشمول مالیات محاسبه می‌شود.
- مالیات بر دارایی : علاوه بر درآمدهای مستقیم، اموالی که در تملک اشخاص حقوقی هستند نیز مشمول مالیات می‌شوند. اساس قانون مالیات بر دارایی برای متعادل کردن توزیع ثروت در جامعه است.
برای آشنایی بیشتر توصیه می‌کنیم مقاله انواع مالیات را مطالعه کنید.
مالیات غیر مستقیم چیست؟
زمانی که شما به عنوان یک شخص حقیقی (شهروند) محصول یا خدماتی را خریداری می‌کنید، علاوه بر قیمت اصلی، باید مبلغی را به عنوان مالیات غیرمستقیم به دولت پرداخت کنید. مالیات‌های غیرمستقیم گرچه مبالغی هستند که جزو مالیات شرکت ها محسوب می‌شوند اما در نهایت مصرف کنندگان نهایی آن را پرداخت می‌کنند.
برای آشنایی بیشتر با ساز و کار مالیات های غیر مستقیم، توصیه می‌کنیم مقاله مالیات بر ارزش افزوده را مطالعه کنید.
مالیات‌های غیر مستقیم به صورت کلی به دو دسته مالیات بر واردات و مالیات بر مصرف تقسیم بندی می‌شوند.
مالیات بر مصرف
مالیات بر مصرف روی تمامی کالاها و خدمات مورد عرضه در بازار اعمال می‌شود. از فراورده‌های نفتی گرفته تا مواد خوراکی، سیگار، معامله خودرو، مسکن و غیره، همگی مشمول مالیات بر ارزش افزوده یا همان مالیات بر مصرف هستند.
دولت با استفاده از ابزار مالیات بر مصرف عملا روی میزان مصرف کالاها کنترل داشته و می‌تواند سیاست‌های کلان خود در خصوص مدیریت اسراف در جامعه را نیز پیاده سازی کند.
مالیات بر واردات
این مالیات شرکت ها مخصوص اشخاص حقوقی است که در زمینه واردات محصولات مختلف فعالیت می‌کنند. به مالیات بر واردات، مالیات حقوق و عوارض گمرکی نیز گفته می‌شود. در این نوع مالیات، بازرگان وارد کننده باید مبلغی را به عنوان عوارض گمرکی پرداخت کند، تا اجناس وی ترخیص شوند.
مالیات بر واردات اصولا شامل دو بخش حقوق گمرکی (4% از کالاها به عنوان حقوق گمرکی محسابه می‌شوند) و سود بازرگانی (دارای تعرفه متغیر توسط دولت) می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده
ارزش افزوده، در واقع ارزشی است که در روند فراوری و تولید، به ماده خام اولیه افزوده می‌شود. به عبارت دیگر، روی هر نوع کالا یا محصول کارهای زیادی انجام می‌شود تا آماده مصرف شده و به دست مصرف کننده نهایی برسد. این کارها ارزشی را به قیمت اولیه مواد خام می‌افزید که مشمول مالیات است.
مالیات بر ارزش افزوده در ایران، همان مالیات بر مصرف است که روی تمامی اجناس و کالاها و خدمات اعمال می‌شود. مردم (مصرف کننده های نهایی) به ازای کالاها و خدماتی که دریافت می‌کنند، باید مبلغی را علاوه بر قیمت اصلی، بایت مالیات به تولید کننده یا عرضه کننده آن محصول و خدمات بپردازند. این مالیات پلکانی به صورت غیر مستقیم به دولت می‌رسد، زیرا نهادهای مالیاتی از قبل آن را از تولیدکننده اخذ کرده‌اند.
آیا می دانید نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 چقدر است؟
تمامی اقلام، اعم از اقلام خوراکی، کشاورزی، صنعتی، نظامی و غیره مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. این مالیات باید توسط مودیان مشمول، حداکثذ تا 15 روز بعد از اتمام هر دوره مالیاتی پرداخت شود.
مالیات بر حقوق دستمزد
یکی دیگر از انواع مالیات شرکت ها ، مالیات بر حقوق و دستمزد است. اشخاص حقیقی (کارمندان) زمانی که به استخدام یک شخص حقوقی یا حقیقی دیگر در می‌آیند، باید بابت حقوق (درآمد) مستقیم خود، مبلغی را به عنوان مالیات بپردازند. با این وجود دولت این مبلغ را مستقیما از کارفرما دریافت کرده و در میزان آن را در اظهارنامه مالیات وی (بخه عنوا هزینه‌های مالیاتی) درج می‌کند.
مالیات بر حقوق و دستمزد در واقع توسط کارفرما پرداخت می‌شود اما از حقوق کارمند کسر می‌گردد. طبیعی است که نرخ مالیات بر حقوق و دستمزد سالانه تغییر کرده و توسط دولت اعلام می‌شود.
مالیات پیمانکاری
بسیاری از شرکت‌ها هستند که به صورت پیمانکاری فعالیت می‌کنند. پیمانکارها دو نوع مالیات می‌پردازند که عبارتند از : مالیات بر درآمد و مالیات مقطوع.
مالیات مقطوع شامل 5.5% (برای قراردادهای بالای 1 میلیون تومان) از مبلغ کل قرارداد است که توسط کارفرما کسر شده و هزینه آن به حساب اداره دارایی واریز می‌گردد.
مالیات بر درآمد پیمانکار نیز از درآمد خالص (منهای موارد معاف و غیر مشمول) محسابه می‌شود.
جمع‌بندی
انواع مالیات شرکت ها به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم‌بندی می‌شود. در این مقاله سعی کردیم به صورت خلاصه به تشریح هر یک از آنان بپردازیم.
سوالات متداول
. آیا می‌توانیم مالیات بر حقوق را خودمان پرداخت کنیم؟
خیر، مالیات بر حقوق و دستمزد توسط دولت از کارفرما دریافت می‌شود و مسئولیت پرداخت آن نیز با وی است.
. نرخ مالیات بر ارزش افزوده چقدر است؟
این نرخ سالانه بر اساس نرخ تورم کشور تغییر پیدا می‌کند. در چند سال گذشته، نرخ مالیات بر ارزش افزوده 9% تعیین شده بود اما امسال تغییراتی یافته است.
. آیا اشخاص حقیقی پیمانکار هم باید مالیات پرداخت کنند؟
در واقع قراردادهای پیمانکاری هستند که مشمول مالیاتند و ارتباطی به اشخاص ندارند. بنابراین تفاوتی ندارد که به عنوان یک شخص یا شرکت قرارداد پیمانکاری امضا کنید، به هر صورت باید مالیات آن را بپردازید.