صورتحساب الکترونیکی چیست ؟

آیا می دانید که صورتحساب الکترونیکی چیست و چقدر آشنایی با آن برای شما مهم است؟

بر اساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور، طبق ماده 95 و 169 قانون مالیات، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی به جز اشخاص حقوقی موضوع ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400، مکلفند از تاریخ 1402/01/01 تمامی مقررات قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را رعایت کنند. طبق این قانون افراد مشمول موظفند صورتحساب های الکترونیکی خود را صادر کرده و برای سامانه مودیان ارسال نمایند.

اما صورتحساب الکترونیکی چیست ؟

صورتحساب های الکترونیکی در واقع همان فاکتورهای فروشی هستند که در قالب یک صورتحساب خاص برای سامانه مودیان ارسال می شوند. براساس مندرجات اعلامیه قانون، صورتحساب الکترونیکی در حقیقت فاکتوری دارای یک شماره منحصر به فرد مالیاتی است که اطلاعات آن داخل حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود.

به بیان دیگر، صورتحساب الکترونیکی همان فاکتور فروش است، با این تفاوت که هم دارای یک شماره منحصر به فرد مالیاتی است، و هم در پرونده الکترونیکی مالیاتی فرد ذخیره می شود.

شما می توانید صورتحساب های الکترونیکی را بلافاصله بعد از معامله، یا چند روز بعد ارسال کنید. اصولا برای ارسال صورتحساب الکترونیکی هر معامله حداکثر یک ماه زمان خواهید داشت. هرچند اگر مبلغ معامله کمتر از حد تعیین شده توسط اداره مالیات باشد، باید مجموع آنها را به صورت سه ماهه در قالب یک صورتحساب فصلی ارسال کنید.

در این مقاله بیشتر در مورد اینکه صورتحساب الکترونیکی چیست با شما صحبت می کنیم و به معرفی انواع آن می پردازیم. با وال بیل همراه باشید.

انواع صورتحساب الکترونیکی

پیش از اینکه قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تصویب و از فروردین 1402 عملی شود، اصولا سه نوع فاکتور برای سازمان امور مالیاتی تعریف شده بود. اکنون نیز بعد از تصویب این قانون، سه نوع صورتحساب الکترونیکی تعریف شده است.

اما تفاوت انواع صورتحساب الکترونیکی چیست ؟

واقعیت این است که صورتحساب های الکترونیکی بر اساس اطلاعاتی که در آنها درج می شود، به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. هرکدام از این صورتحساب ها نیز ویژگی های خاص خودشان را دارند.

* برای صدور و ارسال صورتحساب های الکترونیکی به کلید خصوصی یا کد اقتصادی منحصر به فرد نیاز خواهید داشت.

در ادامه به بررسی اینکه هریک از انواع صورتحساب الکترونیکی چیست می پردازیم:

·        صورتحساب الکترونیکی نوع اول

صورتحساب الکترونیکی نوع 1 اصلی ترین نوع از صورتحساب های الکترونیکی است که در آن تمامی اطلاعات خریدار، فروشنده، موضوع معامله (کالا یا خدمات) و حتی نحوه تسویه هم مشخص می شود. موارد مشخص شده در صورتحساب الکترونیکی نوع اول عبارتند از:

• نوع فروشنده
• نوع خریدار
• تاریخ و زمان صدور صورتحساب الکترونیکی
• اطلاعات هویتی طرفین
• مشخصات کامل کالا یا خدمات مورد معامله
• واحد سنجش مورد معامله
• مبلغ واحد مورد معامله و مبلغ کل صورتحساب
• عوارض
• مبلغ پرداخت نقدی و مبلغ پرداخت نسیه (در صورت نسیه فروشی)

اصولا بیشتر کسب و کارهایی که برای فروش کالا به اطلاعات هویتی خریدار نیاز دارند، این نوع صورتحساب الکترونیکی را صادر و ارسال می کنند. این نوع صورتحساب ها از طرف فروشنده صادر شده و سپس در کارپوشه الکترونیکی خریدار هم وارد می شود تا او نیز بعدا موارد خریداری شده را تأیید نماید.

در زیر به چند الگو از معاملاتی که به صورتحساب الکترونیکی نوع اول نیاز دارند اشاره می کنیم:

• فروش
• قراردادهای پیمانکاری
• فروش ارز
• صورتحساب خرید طلا، جواهر و پلاتین
• قبوض خدماتی
• بلیت های مسافرتی
• صادرات و واردات

همانطور که می بینید در الگوی های صورتحساب الکترونیکی نوع اول، اصولا نام و اطلاعات فرد خریدار هم در کنار فروشنده ثبت می شود.

·        صورتحساب الکترونیکی نوع دوم

در صورتحساب الکترونیکی نوع دوم اطلاعات کمتری نسبت به نوع اول درج می شود. در نوع 2 صورتحساب های الکترونیکی تنها به ذکر اطلاعات فروشنده و خدمات یا کالای مورد معامله بسنده خواهد شد.

مهمترین نکته درباره صورتحساب الکترونیکی نوع 2 این است که بابت آن هیچگونه مالیات بر ارزش افزوده محاسبه نخواهد شد.

الگوهای معامله مشمول صورتحساب الکترونیکی نوع دوم بسیار کمتر از نوع 1 بوده و شامل موارد زیر است:

• فروش
• طلا، جواهر و پلاتین

·        صورتحساب الکترونیکی نوع سوم

صورتحساب الکترونیکی نوع سوم در حقیقت همان رسیدی است که دستگاه کارتخوان یا پرداخت الکترونیک شما آن را صادر می کند. همانطور که می دانید طبق قوانین، تمامی دستگاه های کارتخوان به اداره مالیات متصل شده و گزارش های فروش را به صورت اتوماتیک داخل پرونده فرد در سازمان امور مالیاتی ثبت می کنند.

صورتحساب های الکترونیکی نوع 3 ساده ترین نوع از صورت حساب الکترونیکی بوده و تنها نام فروشنده و مبل معامله روی آن ثبت می شود. این نوع صورتحساب های الکترونیکی همچنین فاقد هر نوع الگوی فروش است.

برای دریافت فایل اکسل انواع صورتحساب الکترونیکی به این مقاله مراجعه کنید.

چه کسب و کارهایی باید چه نوع صورتحسابی را صادر یا دریافت کنند؟

اینکه شرکت یا مجموعه فروشنده چه نوع کسب و کاری است و اینکه طرف مقابل نیز چه نوع خریداری است، در تعیین بهترین نوع صورتحساب الکترونیکی چیست موثر است. در ادامه به بررسی این موضوع می پردازیم که چه نوع کسب و کارهایی باید کدام انواع از صورتحساب های الکترونیکی را صادر یا دریافت کنند.

·        معاملات  B2B

معاملات B2B در واقع معاملاتی هستند که به اصطلاح آنها را عمده فروشی می نامیم. در واقع زمانیکه کالا یا خدماتی را به یک کسب و کار دیگر می فروشید، معامله B2B انجام داده اید. دقت داشته باشید که در این معاملات فروشنده باید صورتحساب الکترونیکی نوع اول صادر کند. همچنین اگر به عنوان خریدار کالا یا خدمات وارد یک معامله B2B می شوید، باید صورتحساب نوع 1 دریافت کنید.

دقت داشته باشید که در این نوع معاملات اگر به عنوان خریدار صورتحساب اشتباه دریافت کنید، یعنی فروشنده صورتحساب الکترونیکی نوع 2 یا 3 صادر کرده باشد، اعتبار ارزش افزوده و هزینه شما محاسبه نخواهد شد.

·        معاملات  B2C

معاملات B2C در واقع مبادلات خرده فروشی هستند. به عبارت دیگر زمانی که یک کالا یا خدمات را به مصرف کننده نهایی می فروشید، در حال انجام یک معامله B2C هستید. افرادی که این نوع معاملات را انجام می دهند به عنوان فعال اقتصادی شناخته نشده و به همین خاطر هم در معاملات B2C نیازی به صدور و دریافت صورتحساب الکترونیکی نوع اول نیست.

در معاملات B2C فروشندگان موظف هستند تا کار پرداخت یا دریافت وجه را از طریق پایانه های فروشگاهی (دستگاه های کارتخوان متصل به ادراه مالیات) انجام دهند، یا اگر به صورت دیگر وجه دریافت کردند، صورتحساب دیگری برای آن صادر کنند. بنابراین در معاملات B2C بیشتر از صورتحساب های الکترونیکی نوع 2 و 3 استفاده می شود.

تفاوت بین نوع دوم و سوم صورتحساب الکترونیکی چیست ؟

چنانچه صورتحساب الکترونیکی نوع سوم (دستگاه کارتخوان) را صادر کنید، تفاوت بین محصولات یا خدمات مشمول مالیات ارزش افزوده و محصولات یا خدمات معاف از آن، مشخص نمی شود. در این شرایط سازمان امور مالیاتی تمامی اقلام مورد فروش شما را مشمول مالیات ارزش افزوده محاسبه خواهد کرد.

اما چنانچه صورتحساب نوع دوم صادر کنید، یعنی به شرح اطلاعات اقلام مورد معامله در صورتحساب بپردازید، تفکیک اقلام مشمول و معاف از مالیات آسان‌تر شده و بابت کالاها یا خدمات معاف، هیچ مالیاتی از شما دریافت نمی شود. از این رو صدور صورتحساب های الکترونیکی نوع دوم باعث می شود تا مالیات پرداختی شما کاهش پیدا کند.

مهلت ارسال صورتحساب الکترونیکی

براساس قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، تمامی مشاغل اعم از اشخاص حقیقی صاحب کسب و کار و اشخاص حقوقی، و تمامی کسب و کارهای صنفی و غیر صنفی موظفند صورتحساب الکترونیکی معاملات خود را از طریق کارپوشه سامانه مودیان برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

فروشندگان یا صاحبان مشاغل طبق قانون، 1 هفته بعد از انجام هر معامله فرصت  دارند تا صورتحساب الکترونیکی آن را در سامانه مودیان ارسال کنند. چنانچه مودی در ارسال صورتحساب الکترونیکی تاخیر داشته باشد مشمول جریمه مالیاتی خواهد شد.

همچنین خریداران در هنگام صدور صورتحساب الکترونیکی نوع اول، 1 ماه زمان دارند تا وارد سامانه مودیان شده و صورتحساب را تایید کنند. در صورت عدم تایید صورتحساب توسط خریدار بعد از 1 ماه، صورتحساب به صورت خودکار “تایید شده” محسوب خواهد شد.

از آنجایی که صورتحساب های الکترونیکی نوع سوم به صورت اتوماتیک و بلافاصله بعد از انجام تراکنش صادر و ارسال می شوند، نیازی نیست نگران مهلت ارسال آنها باشید.

نحوه اصلاح صورتحساب الکترونیکی

در کنار دسته بندی سه‌گانه صورتحساب های الکترونیکی، سازمان امور مالیاتی 4 نوع ارسالی هم برای آنها تعیین کرده است. به عبارت دیگر می توانید صورتحساب های الکترونیکی خود را (از هر نوعی) در 4 قالب زیر برای سامانه مودیان ارسال کنید:

• صورتحساب اصلی : اولین صورتحساب الکترونیکی است که در سامانه مودیان ثبت می شود.
• صورتحساب اصلاحی : صورتحسابی است که با شماره مالیاتی صورتحساب مرجع، برای اصلاح ایراداتی که در فایل ارسال شده قبلی وجود دارد صادر می شود.
• صورتحساب ابطالی : صورتحسابی است که با شماره صورتحساب مرجع، برای باطل کردن آن صادر می شود. دقت داشته باشید که دلایل شما برای باطل کردن صورتحساب بررسی شده و تنها در صورت مثبت تلقی شدن، صورتحساب ابطالی مورد پذیرش قرار می‌ گیرد.
• صورتحساب برگشت از فروش : این نوع صورتحساب با شماره مالیاتی صورتحساب مرجع، برای اعلام مرجوعی بخش از فروش صادر می شود.

جمع بندی

در پاسخ به اینکه صورتحساب الکترونیکی چیست ، باید بدانید که این صورتحساب در واقع همان فاکتور فروشی است که طبق قوانین جدید باید جهت محاسبه دقیق مالیات، آن را با کد اقتصادی یا کلید خصوصی خود در سامانه اداره امور مالیاتی ثبت کنید. عدم ارائه این صورتحساب ها فرار مالیاتی به شمار رفته و برای فرد خاطی جریمه به همراه خواهد داشت.

سوالات متداول

. چه کسانی مشمول ارسال صورتحساب های الکترونیکی می شوند؟

همه افراد شاغلی که کالا یا خدماتی را به فروش می رسانند، مشمول قانون ارائه صورتحساب الکترونیکی می شوند. حتی خریداران معاملات B2B نیز مشمول ین قانون خواهند بود.

. نحوه ارسال صورتحساب الکترونیکی چگونه است؟

اصولا چهار روش برای ارسال صورتحساب الکترونیکی وجود دارد.

برای آشنایی با اینکه روش های مختلف ارسال صورتحساب الکترونیکی چیست این مقاله را مطالعه کنید.

. چگونه باید صورتحساب های الکترونیکی را ارسال کرد؟

برای اینکار باید از طریق سامانه مودیان اقدام کرده یا با شرکت های واسط مانند وال بیل مشارکت کنید.